Ouderlijk gezag na scheiding

Ik ben gescheiden en ik heb nauwelijks tot geen contact met de andere ouder van mijn kind, is het mogelijk dat alleen ik het gezag over mijn kind uitoefen? Dit zou zomaar een vraag kunnen zijn waar je mee te maken krijgt in het geval van een echtscheiding. Het antwoord op deze vraag is ja, mits aan een aantal voorwaarden is voldaan.

In de meeste gevallen hebben beide ouders het gezag over hun minderjarige kinderen. Het uitgangspunt is dat dit na een scheiding ook zo blijft. Het kan echter in sommige gevallen voorkomen dat het beter is voor het kind als het gezag slechts toekomt aan één van de ouders. In dat geval kan een verzoek tot eenhoofdig gezag worden ingediend bij de rechtbank. Dit kan op verzoek van beide ouders samen of op verzoek van één van de ouders. Hierop zijn wel een aantal voorwaarden van toepassing en dit verzoek wordt ook niet zomaar toegewezen.

Gezamenlijk gezag

Gezamenlijk gezag vereist dat ouders in staat zijn om gezamenlijk beslissingen over de verzorging en opvoeding van hun kind te nemen, op een manier die niet belastend is voor het kind. Het is dus van belang dat de ouders op een normale manier met elkaar kunnen communiceren en dat de niet-verzorgende ouder de verzorgende ouder niet blokkeert in het maken van beslissingen die nodig zijn in het dagelijkse leven van het kind of in het geval van een spoedeisende situatie. Daarnaast is het belangrijk dat ouders die een strijd met elkaar hebben, het kind daarbuiten kunnen houden.

Als het voor de ouders onmogelijk is om samen het gezag uit te oefenen en de ene ouder daardoor wordt belemmerd in het kunnen maken van beslissingen aangaande het kind, kan dit een reden zijn om het eenhoofdig gezag te verzoeken. Een dergelijke situatie kan zich bijvoorbeeld voordoen wanneer een ouder weigert om toestemming te verlenen voor een medische behandeling die in het belang is van het kind. Zonder toestemming van beide gezaghebbende ouders is het niet mogelijk om te starten met de behandeling en gaat dit ten koste van het kind. Ook kan je denken aan een schoolkeuze, een verhuizing buiten de regio of een toestemming voor een buitenlandse vakantie.

In uitspraken die over dit onderwerp zijn gedaan, wordt voorop gesteld dat het niet voldoende is als er alleen communicatieproblemen bestaan tussen de ouders. Er moet voor een toewijzing van het eenhoofdig gezag meer aan de hand zijn. De relatie tussen de ouders moet zodanig verstoord zijn dat het in het belang is van het kind dat slechts één ouder wordt belast met het ouderlijk gezag. Gronden hiervoor zijn bijvoorbeeld als een van de ouders zelf problemen heeft, zoals een verslaving of gedragsstoornis of een ouder geen vaste woon- of verblijfplaats heeft en voor de andere ouder onbereikbaar is. Ook is het belangrijk dat er feitelijk invulling wordt gegeven aan het gezag. Als een kind meer rust ervaart als maar één van de ouders het gezag heeft, kan dit ook meespelen om het eenhoofdig gezag toe te kennen.

Voorwaarden eenhoofdig gezag (1:251a BW)

1. Er is sprake van een onaanvaardbaar risico dat het kind klem of verloren zal raken tussen de ouders en het niet te verwachten is dat hierin binnen afzienbare tijd voldoende verbetering zal komen;

2. Wijziging van het gezag anderszins is in het belang van het kind noodzakelijk.

Gevolgen voor andere ouder

Wanneer het verzoek voor eenhoofdig gezag wordt toegekend door de rechtbank, betekent dit voor de niet-verzorgende ouder dat die niet langer is belast met het gezag over het kind. Deze ouder behoudt nog wel het recht op omgang met het kind. De gezaghebbende ouder is dan in staat om zelfstandig beslissingen te nemen over het kind. Wel is van het belang dat het contact tussen de niet-gezaghebbende ouder en het kind zo goed als mogelijk wordt onderhouden.

Deze blog is algemeen van aard en er kunnen geen rechten aan worden ontleend.

Deze blog is geschreven door Caroline Hansen, student juridisch medewerker bij EBH Legal.