De Hoge Raad pakt door

Op 13 januari 2023 (ECLI:NL:HR:2023:29) heeft de Hoge Raad beslist in een WSNP-zaak. Met “WSNP” bedoel ik de wettelijke schuldsaneringsregeling. Iemand die tot de WSNP is toegelaten wordt wel “de schuldenaar” of “de saniet” genoemd. In die beslissing is een heleboel gebeurd; de Hoge Raad heeft een arrest van het gerechtshof 's-Hertogenbosch van 21 juli 2022 vernietigd, besloten de zaak zelf af te doen en een vonnis van de rechtbank Limburg van 14 juni 2022 voor een deel vernietigd.

Door de beslissing om de zaak zelf af te doen en om het vonnis te vernietigen is aan deze zaak en aan de WSNP per direct een einde gekomen. Die beide beslissingen gezamenlijk maken deze zaak bijzonder. In veel gevallen doet de Hoge Raad na vernietiging de zaak namelijk niet zelf af maar verwijst de Hoge Raad deze naar een andere rechter om de zaak verder te behandelen. En door hier, als cassatierechter, het oordeel van het gerechtshof te vernietigen en, als hoger beroeprechter, het oordeel van de rechtbank te vernietigen heeft de Hoge Raad laten weten dat zowel de rechtbank als het gerechtshof in deze zaak een onjuist rechtsoordeel hebben gegeven.

Deze zaak is ook bijzonder omdat dit de tweede keer is dat de WSNP-schuldenaar een beroep op de Hoge Raad heeft gedaan. Dat is benoemd in de conclusie (ECLI:NL:PHR:2022:969) van de Advocaat-Generaal onder 1.1 en 3.42; op die laatste plaats heeft de Advocaat-Generaal opgemerkt dat deze WSNP-procedure bepaald onverkwikkelijk is verlopen. Bovendien heeft de Hoge Raad beide keren (de eerste keer op 12 november 2021, ECLI:NL:HR:2021:1670) in het voordeel van de schuldenaar beslist.

Voor de schuldenaar is het natuurlijk fijn om – tot twee keer toe – een cassatiezaak te winnen. Tegelijkertijd moeten we bedenken dat het voeren van – maar liefst – twee cassatieprocedures tijd kost en dat de schuldenaar in deze zaak pas door het oordeel van de Hoge Raad zeker weet (wat hij al vermoedde) dat de rechtbank het twee maal bij het onjuiste eind heeft gehad.

Dat laatste heeft de Hoge Raad duidelijk laten merken. Zo heeft de Hoge Raad in de eerste zaak (onder 4.1.2) geoordeeld dat de rechtbank ten onrechte een rechtsregel niet had toegepast en in de tweede (onder 3.6) dat een beslissing van de rechtbank niet op een rechtsregel kan worden gebaseerd. In het bijzonder valt dat laatstgenoemde oordeel op door de relatief scherpe bewoordingen waarmee de Hoge Raad dat heeft geformuleerd.

De Hoge Raad heeft verschillende taken en een daarvan is in cassatie rechtspreken. Die taak krijgt vorm doordat de Hoge Raad met die rechtspraak een bijdrage levert aan rechtsontwikkeling, individuele rechtsbescherming biedt en rechtseenheid waarborgt. In de beslissing van 13 januari 2023 staat naar mijn idee met name de rechtsbeschermende functie van de Hoge Raad voorop; in de beslissing van 12 november 2021 komen vooral rechtsontwikkeling en rechtseenheid aan bod.

Om een civiele cassatieprocedure bij de Hoge Raad te kunnen voeren hebt u een civiele cassatieadvocaat nodig (een advocaat bij de Hoge Raad). Als u voor uw cliënt of voor u zelf wilt weten welke mogelijkheden cassatie voor uw zaak biedt, neemt u dan gerust op met mij via vanweerden@ebhlegal.nl of via 015 200 1000.

De inhoud van deze blog is algemeen van aard en hieraan kunnen geen rechten worden ontleend.