De minderjarige erfgenaam: betere bescherming in zicht?

Jaarlijks verliezen ongeveer 4.000 minderjarigen een ouder. Naast het persoonlijke verlies krijgen zij te maken met juridische en financiële gevolgen, want een minderjarige erfgenaam mag het geërfde vermogen niet zelfstandig beheren. De langstlevende ouder of voogd beheert dit vermogen. Vaak gaat dat goed, maar zonder structureel toezicht kan het misgaan, soms door onwetendheid, soms door nalatigheid en in uitzonderlijke gevallen door misbruik. Om de minderjarige erfgenaam beter te beschermen is de wetgever in maart 2025 met het wetsvoorstel ‘Wet bescherming vermogen in het familierecht’ gekomen.

De kwetsbare positie van de minderjarige erfgenaam

Een minderjarige erfgenaam heeft geen directe zeggenschap over zijn of haar erfdeel. Dat betekent volledige afhankelijkheid van de ouder of voogd die het beheer voert. In de praktijk ontstaan daardoor regelmatig problemen:

• Er ontbreekt een boedelbeschrijving, waardoor onduidelijk is wat het kind precies heeft geërfd;

• De ouder of voogd gebruikt (een deel van) het vermogen voor eigen uitgaven;

• Er wordt te laat een beroep gedaan op de legitieme portie of aanspraak gemaakt op de som ineens;

• De kantonrechter wordt niet op de hoogte gebracht, waardoor toezicht ontbreekt.

De gevolgen van slecht beheer kunnen aanzienlijk zijn en worden vaak pas zichtbaar wanneer het kind meerderjarig is.

Nieuwe wetgeving: meer bescherming en toezicht

De voorgestelde Wet bescherming vermogen in het familierecht beoogt deze kwetsbare positie te versterken. De belangrijkste veranderingen zullen zijn:

1. Verplichte boedelbeschrijving
   Ouders of voogden zijn verplicht om een overzicht van het geërfde vermogen in te dienen bij de rechtbank.

2. Storting op een BEM-rekening
   Het erfdeel van de minderjarige moet worden gestort op een geblokkeerde rekening, waarover alleen met toestemming van de kantonrechter kan worden beschikt.

3. Afschaffing ouderlijk vruchtgenot
   Ouders mogen de rente of opbrengst van het vermogen van hun kind niet langer voor zichzelf gebruiken.

4. Verlenging van termijnen
   Minderjarigen krijgen meer tijd om aanspraak te maken op de som ineens of een beroep te doen op de legitieme portie, ook wanneer de ouder of voogd te laat heeft gehandeld.

Wat kunt u doen als ouder, voogd of derde?

Ouders of voogden

Wilt u het goed regelen?

• Stel een correcte boedelbeschrijving op en dien deze tijdig in bij de rechtbank.

• Zet het geërfde vermogen van de minderjarige op een BEM-rekening.

• Raadpleeg bij twijfel een erfrechtadvocaat

Familieleden of andere betrokkenen

Twijfelt u of het vermogen van de minderjarige erfgenaam goed wordt beheerd? Dan kunt u in actie komen.

• Bewaar bewijsstukken: bankafschriften, correspondentie of testamenten kunnen essentieel zijn om slecht beheer aan te tonen.

• Raadpleeg bij twijfel een erfrechtadvocaat

Tot slot: bescherming begint met bewustwording

Wilt u weten hoe u het erfdeel van een minderjarige correct beheert of wilt u ingrijpen bij mogelijk misbruik? Neem contact op met onze erfrechtadvocaten.

Of de nieuwe wet alle problemen oplost, zal de praktijk moeten uitwijzen. Duidelijk is wel dat betere bescherming van minderjarige erfgenamen begint met zorgvuldigheid, transparantie en tijdig juridisch advies.

Deze blog is algemeen van aard en er kunnen geen rechten aan worden ontleend.